Afrykański pomór świń (ASF) to szybko szerząca się, zakaźna choroba wirusowa (śmiertelność 80-100 %, zakaz leczenia – brak szczepionek), na którą podatne są świnie domowe oraz dziki. Ludzie nie są wrażliwi na zakażenie wirusem ASF, w związku z czym choroba ta nie stwarza zagrożenia dla ich zdrowia i życia.
Najczęstszym sposobem zakażenia zwierząt jest bezpośredni lub pośredni kontakt ze zwierzętami zakażonymi, a także poprzez zakażoną paszę, wodę, wyposażenie, skarmianie zwierząt odpadami kuchennymi (zlewkami), możliwe jest również przeniesienie wirusa z naturalnego środowiska do miejsc utrzymywania świń na obuwiu czy kołach pojazdów.
Wirus afrykańskiego pomoru świń (ASFV) cechuje duża oporność na działanie czynników środowiskowych (wysychanie, gnicie, temp., zmiany pH) – w kale w temp. 20 ̊C przeżywa 11 dni, w mięsie nie poddanym procesom technologicznym do 105 dni, a mrożonym nawet 1000 dni! W niskiej temperaturze wirus ASFV jest żywotny i zjadliwy przez kilka lat, ciepło natomiast niszczy go relatywnie szybko: w temperaturze 55°C ginie po 45 min., a w temperaturze 60°C po 20-30 minutach. Spośród środków chemicznych najsilniej działa na zarazek 2% roztwór sody żrącej, działanie niszczące i dezynfekcyjne wykazują także detergenty, podchloryn sodu, aldehyd glutarowy, środki zasadowe, rozpuszczalniki lipidowe i Virkon S. Przed użyciem środka dezynfekcyjnego oczyść odkażaną powierzchnię!
Turysto, przebywając w lesie:
- nie hałasuj, unikaj kontaktu z dzikami (przy kontakcie należy jak najszybciej umyć ręce lub zdezynfekować środkiem na bazie alkoholu oraz oczyścić i zdezynfekować obuwie),
- nie pozostawiaj żadnych odpadków żywnościowych,
- w przypadku znalezienia padłego dzika – powiadom służby (właściwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii lub najbliższą lecznicę weterynaryjną, straż miejską/gminną, miejscowe koło łowieckie lub starostę, prezydenta/burmistrza, wójta gminy), a po powrocie do domu odkaź ręce, starannie wyczyść i zdezynfekuj obuwie, a odzież przeznacz do prania,
- prowadź psy na smyczy,
- po powrocie z lasu przez co najmniej 72 godziny nie wchodź do miejsc przebywania świń.
Hodowco trzody chlewnej:
- nie karm zwierząt paszą niewiadomego pochodzenia (słoma lub zielonka zebrana z pól położonych w strefach zwalczania choroby, na których przebywają dziki, może być źródłem zakażenia dla świń),
- nie kupuj świń z niewiadomego źródła,
- stosuj w gospodarstwie maty dezynfekcyjne,
- zabezpiecz je przed dostępem zwierząt dzikich (szczelne ogrodzenie, siatki ochronne w oknach),
- ogranicz dostęp osób postronnych do zwierząt (w szczególności hodujących świnie czy polujących),
- stosuj odzież ochronną, odkażaj ręce, obuwie i sprzęt (obowiązkowo pożyczany).
Przy rygorystycznym przestrzeganiu znanych zasad dotyczących bioasekuracji, tj. ogrodzone chlewnie, zabezpieczone okna, domknięte drzwi, maty dezynfekcyjne i świadomość ludzi (głównie w zakresie bezwzględnego zakazu skarmiania zlewek i wprowadzania do gospodarstw świń niewiadomego pochodzenia), mimo występowania ASF u dzików możliwe jest zwalczenie tej choroby w populacji świń.